10 คำศัพท์โลจิสติกส์ (logistics dictionary) พื้นฐานที่ควรรู้ไว้
- โลจิสติกส์ (logistics) เป็นกระบวนการจัดการโลจิสติกส์จะเน้นไปที่การเชื่อมโยงระหว่างกิจกรรมตั้งแต่ขั้นตอนในการจัดหาวัตถุดิบ (Raw Material) สินค้า (Goods) และบริการ (Services) การเคลื่อนย้ายจากต้นทาง (Source of Origin) ไปยังผู้บริโภคปลายทาง (Final Destination) ได้ทันเวลา (Just-in-time) และมีประสิทธิภาพ
- ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) เป็นกระบวนการวางแผนการผลิต และกิจกรรมทางการตลาด โดยเฉพาะ Marketing Mixed (ส่วนผสมการตลาด) ที่มีกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ Product Concept (แนวคิดเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์) , Product Design , Raw Material Supply (การจัดหาวัตถุดิบ) , Production Process (ขบวนการเกี่ยวกับการผลิต) , Transport , Warehouse และ Distributor (การกระจายสินค้า)
- คลังสินค้า (Warehouse) หมายถึง สถานที่สำหรับวาง จัดเก็บ พัก กระจายสินค้าคงคลัง คลังสินค้ามีชื่อเรียกได้ต่างๆ กัน อาทิ ศูนย์กระจายสินค้า, ศูนย์จำหน่ายสินค้า และโกดัง
- ศูนย์กระจายสินค้า (Distribution Centers) ทำหน้าที่เป็นศูนย์กระจายสินค้าในการจัดเตรียมประเภทสินค้าเพื่อกระจายไปในขั้นต่อไป หน้าที่ในการจัดประเภทสินค้ามี 4 ขั้นตอน
- การแยกประเภทสินค้าที่แตกต่างกันไว้ในประเภทเดียวกัน
- นำสินค้าที่ได้แยกไว้นั้นมารวมเข้าด้วยกัน
- แบ่งสินค้าที่ได้รวมไว้ออกเป็นกลุ่มย่อย ๆ
- สร้างความหลากหลายแก่สินค้าในกลุ่มย่อย ๆ นั้น เพื่อลำเลียงไปยังร้านค้าปลีก
- จัสอินทาม (JUST-IN-TIME) หรือ JIT เป็นกระบวนการการจัดส่งหรือการผลิตหรือการส่งมอบสิ่งของที่ต้องการ ในเวลาที่ต้องการ ด้วยจำนวนที่ต้องการ โดยใช้ความต้องการของลูกค้าเป็นเครื่องกำหนดปริมาณการผลิตและการใช้วัตถุดิบ
- มิลค์รัน (milk run) เป็นเทคนิคที่นำมาใช้เพื่อสนับสนุนระบบการผลิตแบบ just-in-time (jit) เพื่อช่วยลดต้นทุนรวมของการขนส่งและ ลดปริมาณสินค้าคงคลัง โดยทางโรงงานนำคิด milk run ในการจัดรถบรรทุกในการวิ่งออกไปรับวัสดุจาก Supplier แต่ละรายตามเส้นทางที่จัดไว้ และทำการนัดหมายช่วงเวลาในการรับวัสดุ เมื่อรถบรรทุกรับของจาก Supplier ครบทุกรายในเส้นทางที่จัดไว้แล้ว ก็จะเดินทางกลับเข้ามาในโรงงาน
- ท่าเปลี่ยนถ่ายสินค้า (Cross Dock) หมายถึง คลังสินค้าใช้สำหรับในการรับสินค้าและส่งสินค้าในเวลาเดียวกัน หรือเป็นคลังสินค้าซึ่งมีการออกแบบเป็นพิเศษ เพื่อใช้ในการขนถ่ายจากพาหนะหนึ่งไปสู่อีกพาหนะหนึ่ง
- การพยาการณ์สินค้า (Forecasting) หมายถึง การคาดการณ์ความต้องการในตัวสินค้าหรือการคาดการณ์ความต้องการของลูกค้าล่วงหน้า จะช่วยให้บริษัทสามารถกำหนดทิศทางในการดำเนินงานว่าจะผลิตสินค้าจำนวนเท่าไร หรือเตรียมบุคลากรและอุปกรณ์มากน้อยเพียงใด
- Lead Time หมายถึง ระยะเวลานับตั้งแต่ออกใบสั่งซื้อวัตถุดิบ จนกระทั่งได้รับวัตถุดิบจากผู้ขาย โดยใช้หลักการบริหารแบบทันเวลา ต้องลด Lead Time ให้เหลือน้อยที่สุด และวัตถุดิบต้องมาถึงทันเวลาที่จะผลิตพอดี
- ขนส่ง (Transportation) หมายถึง การเคลื่อนย้ายคน (People) สินคัา(Goods) หรือบริการ (Services) จากตำแหน่งหนึ่งไปยังอีกตำแหน่งหนึ่ง ประเภทของการขนส่ง ได้แบ่งประเภทของการขนส่งออกเป็น 5 ประเภท คือ
- 1. การขนส่งทางรถไฟ (rail)
- 2. การขนส่งรถยนต์หรือรถบรรทุก (truck)
- 3. การขนส่งทางน้ำ (water)
- 4. การขนส่งทางอากาศ (air)
- 5. การขนส่งทางท่อ (pipeline)
- ปรากฏการณ์แส้ม้า (Bullwhip Effect) หมายถึง การไม่รู้ข้อมูลอุปสงค์ หรือความต้องการที่แท้จริงของลูกค้าปลายน้ำ การพยากรณ์ผิดพลาดหรือขาดการอัพเดทข้อมูล , ความแปรปรวนของราคาทำให้เกิดการซื้อเพื่อกักตุนสินค้า , การจัดในส่วนส่งเสริมการขาย ทำให้เกิดการซื้อเพื่อกักตุนสินค้าหรือซื้อมากกว่าความต้องการที่แท้จริง
